ریحان گراف

استارلینک، ابرمنظومه ی متشکل از صدها اینترنت ماهواره ای که شرکت هوافضای اسپیس ایکس پرتاب کرده، با درخشندگی بیش از قطع در آسمان برای ستاره شناسان دردسرساز بوده است. استارلینک که قرار است درنهایت دربردارنده ی ولایت ها هزار فضاپیمای ارائه دهنده ی اینترنت پرسرعت برای کل زمین باشد، بخاطر علاقه مندان به نجوم تأثیری ناگوار دارد: ماهواره ها در شبانگاه به بخشی نور خورشید را بازتاب می دهند که خیر تنها با تلکسوپ های بیش حساس، بلکه با چشم غیرمسلح نیز بوسیله وضوح مشاهده پذیر هستند. روشنایی ماهواره ها زمانی عالی است که آن ها پس از پرتاب همچون قطاری طویل در ادامه آسمان به لول درمی آیند.

از زمان پرتاب اولیه گروه ی ۶۰تایی ماهواره های استارلینک درون مه ۲۰۱۹ (خرداد ۹۸)، ۶۵۵ ماهواره ی بیشتر به داخل مدار فرستاده شده و مشاهدات ستاره شناس بیش ازپیش تحت تأثیر صبر خمود است. هر مأموریت استارلینک متصل حاوی تقریبا ۶۰ ماهواره است و از ماه ژانویه تاکنون، هر ماهه یک یا دو قسمت قسمت کردن از آن ها پرتاب می شود. آخرین پرتاب که حامل دسته ی دوازدهم بود، در سوم سپتامبر (۱۳ شهریور) انجام شد.

درنهایت در ماه آگوست، پس از متجاوز از یک سال شکایت جامعه ی علمی و تلاش ها برای کنترل خسارت ازسوی اسپیس ایکس، بن ملی علوم (NSF) و سندیکا نجوم آمریکا (AAS) گزارشی را از شرایط موجود منتشر کردند که نتیجه ی بحث و گفت وگو بین بیش از ۲۵۰ فنی داخل کارگاه منظومه های ماهواره ای مجازی ۱ (SATCON1) درابتدای تابستان امسال حیات. کمال مطلوب این کارگاه، تهیه ی پیشنهادهایی برای ستاره شناسان و صاحبان منظومه های ماهواره ای به منظور به حداقل رساندن اختلالات آتی بود.

فعلا بسیاری از هنرپیشه شناسان صرفا می توانند امیدوار بوسیله بهبود شرایط باشند. هرچند ماهواره های اسپیس ایکس برای مشاهدات ستاره شناس دشوار ساز بوده اند، به نقل از مردیت راولز، هنرمند شناس درون دانشگاه واشنگتن، این باهم اتحاد کردن نمی خواهد درون جریان فعالیت ستاره شناسان اختلال ایجاد نرم. راولز با رصدخانه ی دردست ساخت ورا روبین در شیلی همکاری می درنگ. قضیه مدلل تصاویر پانارومای این تلسکوپ از کل آسمان بوسیله پرده برداری از ماهیت ماده تاریک و کارمایه تاریک، وقوف موارد بی شمار از پدیده های اخترفیزیکی گذرا و نقشه برداری از سیارک های تهدیدزا برای زمین کمک خواهد کرد. بااین حال، اهداف یادشده تو صورتی محقق خواهند شد که منظومه های ماهواره ای، فعالیت نکته سنج تلسکوپ را مختل نکنند.

تلاش های اولیه ی اسپیس ایکس برای کاهش تأثیر فضاپیماهای درخشان محتوی پرتاب نسخه ای آزمایشی از ماهواره ای به نام دارک ست (DarkSat) درابتدای سال سیال حیات که از پوشش ضدانعکاس بهره می سرما. مشاهدات سماوی اخیر از دارک ست در مدار علامت قسط که درخشش این نسخه، شقه ماهواره های معیار استارلینک است. این فرمان هرچند پیشرفتی بزرگ محسوب می شود، به نقل از متخصصان همچنان با آنچه ستاره شناسان احتیاج دارند، بور ای متجاوز دارد.

جرمی ترگلون رید، هنرمند شناس در دانشگاه آنتوفاگاستا تو شیلی و عضو تیم مسئول تخمین ماهواره ی آزمایشی اسپیس ایکس، دارک ست را به عنوان پیروزی تلفی نمی کند؛ اما درعوض آن را گامی کم قیمت در دست خط صحیح می داند. این آویشن با مصرف از تلسکوپی ۰/۶ متری در رصدخانه ی کوئیراما در شیلی، دارک ست را با نسخه ی معمولی ماهواره ی استارلینک مقایسه کرد و دریافت که هرچند پوشش ضدانعکاس این ماهواره، آن را بخاطر چشم غیرمسلح نامرئی می کند، دارک ست همچنان بخاطر اجتناب از اختلال با رصدخانه ی روبین و دیگر تلسکوپ های بزرگ، زیاد از اندازه درخشان است.



خطوط بوسیله جامانده از ماهواره های استارلینک که تلسکوپ چهارمتری ویکتور بلانکو در رصدخانه اینترآمریکن سرو تولولو تو شیلی در سال ۲۰۱۹ رصد کرد

به گفته ی جاناتان مک داول، پژوهشگر داخل مرکز اخترفیزیک دانشگاه هاروارد و مؤسسه ی اسمیتسونین که شبیه سازی های رایانه ای را برای بررسی تأثیرات ابرمنظومه ها به خشکی امدن مشاهدات ستاره شناس ایفا می کند، نتایج نشان داد که دارک ست اساسا آینده ای ندارد، با این اوصاف او می گوید جستار و بررسی تیم ترگلون رید گامی مهم به حساب می آید. او گفت «این بررسی ازآنجا که یکی از نخستین پژوهش های رصدی درخورتوجه درباره ی ماهواره های استارلینک است، اهمیت زیادی دارد.» مک داول هشدار می دهد که اگر پرتاب ماهواره ها بدول حل مشکل درخشندگی آن ها تداوم یابد، تأثیرات بر آسمان شب چشمگیر خواهد وجود.

تو بلندمدت، راولز نگران است که با رواج هرچه بیشتر منظومه های ماهواره ای، مشارکت های آتی ممکن است آن ها را بدون اصلاح با هنرپیشه شناسان پرتاب کنند. او می گوید «این اتفاق خطاهای سیستماتیک فراوانی خلق کردن می کند و به نوعی آشفتگی تبدیل می شود.»

اسپیس ایکس امیدوار است که درنهایت ۱۲ هزار ماهواره ی استارلینک را بوسیله آسمان بفرستد. این انبازی سال گذشته منتظر صدور مجوز بخاطر قراردادن ۳۰ هزار ماهواره ی بیشتر شد. با درنظرگرفتن این حجم از ماهواره و همچنین پروژه ی کویپر آمازون که درصدد پرتاب ۳۲۳۶ ماهواره است و منظومه ی احتمالا دوهزارتایی وان وب، شرکتی ورشکسته که به تری به تصاحب اقبال بریتانیا درآمد، معضل منظومه های ماهواره ای بوسیله مراتب بزرگ برنده خواهد شد.

هرچند تکنیک های آزمایش شده برای کاهش بازتاب پرتو با دارک ست، راهکاری کافی محسوب نمی شوند، اسپیس ایکس به کشف کردن دیگر روش ها برای کاهش درخشندگی ماهواره های آتی استارلینک ادامه داده است. وایزرست (VisorSat) تلاش دوم این شرکت درجهت پیچیده کردن ماهواره ها، از آفتابگیری مشکی برای کاهش بازتاب تلالو استفاده می کند. نخستین فضاپیما با این طراحی در ثالث جون (۱۴ خرداد) پرتاب شد. هنرپیشه شناسان امیدوار هستند که به محض ازسرگیری مشاهدات نجومی که به برهان دنیاگیری ویروس کرونا تعطیل شده است، وایزرست را رصد و آن را با دارک ست مقایسه کنند.مقاله های مرتبط:استارلینک ؛ هرآنچه درباره اینترنت ماهواره ای اسپیس ایکس باید بدانیدچرا اخترشناسان سراسیمه تأثیر ماهواره های استارلینک اسپیس ایکس به خشکی امدن آسمان شب هستند؟

با وجود آنکه هنوز هیچ مشاهده ای جزئی از وایزرست انجام نشده، اسپیس ایکس ظاهرا مصمم به بوسیله کارگیری این مدل سازی تازه است. طولانی ماهواره های دو دسته ی اخیر استارلینک که تو تابستان امسال پرتاب شدند، از جنس وایزرست بودند و هرکدام آفتابگیر اختصاصی خود را حمل می کردند.

اخترشناسان هنوز تامین نیستند که قاعده های پیچیده سازی همانند دارک ست و وایزرست، راهکار نهایی خواهند حیات یا نه. از بین ۱۰ توصیه ی ذکرشده در گزارش کارگاه هنری SATCON1، تنها درون یک مورد از صاحبان ماهواره ها خواسته می شود از تکنیک های مرموز سازی استفاده کنند. دیگر موارد پیشنهاد می کنند که ماهواره ها در مدارهای پایین مرطوب از ۶۰۰ کیلومتر استوار شوند تا درخشندگی شبانگاهی آن ها به حداقل رسد، جهت گیری ماهواره ها در فضا کنترل شود تا نور خورشید کمتر را منعکس کنند، روش هایی برای حذف پی ماهواره ها از مشاهدات نجومی ساختن شود و اطلاعات مداری پایگاه دردسترس قرار گیرد تا ستاره شناسان بتوانند از تیر گیری تلسکوپ به جانب آن ها اجتناب کنند.

با ترکیب رویکردهای اشاره شده در گزارش، اشتیاق می رود که بتوان دشوار را مدیریت کرد. بااین حال، نمود ابرمنظومه های ماهواره ای امکان پذیر است کاستن نظر هنرپیشه شناسان از آسمان شب را درون آینده اجتناب ناپذیر کند.

ترگلون رید فعلا به واسطه ی این حقیقت که اسپیس ایکس شاق را جدی گرفته، آسوده تفکر است.  او می گوید «تاسیس دارک ست و وایزرست جدید نشان می دهد که استارلینک متعهد به کاهش تأثیر ماهواره هایش هم برای هنرمند شناسان و هم علاقه مندان آماتور نجوم است.» پاتریک مک کارتی، مدیر آزمایشگاه تحقیقات ستاره شناسی نوری و فروسرخ در بنیاد ملی علوم آمریکا که داخل تمهید ی گزارش SATCON1 همکاری کرده است، روح شرکت در این کارگاه و تمهید ی گزارش بوسیله دنبال برگزاری آن را نویدبخش می داند. او امیدوار است که همدستی و روح شرکت بین هنرمند شناسان و صاحبان ماهواره های تجاری در آینده گسترده و پربار شود.

در کارگاه بعدی با صیت SATCON2 که قرار است در اوایل تا میانه ی ۲۰۲۱ برگزار شود، درباره ی حل وفصل سیاست ها و مقررات بحث خواهد شد. باتوجه به آنکه در این فاصله، صدها ماهواره پرتاب خواهد شد، راولز پهلو فوریت و اهمیت معضل تأکید می کند. او می گوید «این مسئله صرفا قرار است سرعت بیشتری بگیرد و اثراتش بلندمدت باشد. پرسش این است که می خواهید نوه هایتان نظاره گر چه آسمانی باشند؟»بیشتر بخوانید:شناسایی فسفین در زهره؛ هرآنچه باید درباره کشف نشانه احتمالی حیات در سیاره همسایه بدانیدجستجوی دانشمندان برای یافتن وجود فرازمینی هوشمند بی نتیجه ماندگفتگو با انوشه انصاری، نخستین فضانورد ایرانی؛ چرا همگی باید زمین را از محیط ببینند؟ستاره شناسان چگونه دیدگاه ما را درباره کیهان تحول دادند؟استارلینک ؛ هرآنچه درباره اینترنت ماهواره ای اسپیس ایکس باید بدانید
  • ۹۹/۰۶/۲۵

نظرات (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی